Πολύ από Ελλάδα

Πολύ από Ελλάδα μέσα από το χρώμα των λέξεων του Οδυσσέα Ελύτη ο οποίος μοναδικά απέδωσε το άφθαρτο γαλάζιο, το Αιγαιοπελαγίτικο όνειρο, τον Ελληνισμό.Νομίζω ότι 'περισσότερο από ποτέ έχουμε ανάγκη να ξαναδούμε αυτές τις εικόνες....

ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ

O Οδυσσέας Ελύτης, (φιλολογικό ψευδώνυμο του Οδυσσέα Aλεπουδέλη) είναι απο τους σημαντικότερους ποιητές της νεώτερης ελληνικής ποίησης.Γεννήθηκε στΟ Ηράκλειο Κρήτης, στις 2 Νοεμβρίου το 1911, μα ή καταγωγή του είναι από τη Λέσβο. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο των Αθηνών, καί φιλολογία στη Σορβονη του Παρισιού. Στα γράμματα παρουσιάστηκε το 1935 καί ασχολήθηκε κυρίως με την ποίηση. Έγραψε όμως καί άρθρα, δοκίμια καί μελέτες, για γενικά φιλολογικά καί καλλιτεχνικά θέματα. Ανάμεσα σ'αυτά ξεχωριστή θέση έχει το δοκίμιο του για την προσωπικότητα του λαϊκού ζωγράφου της Λέσβου, Θεόφιλου.

Από το 1946 ως το 1948 συνεργάστηκε ως τεχνοκρίτης στην εφημερίδα «Καθημερινή» καί από το 1948 ως το 1952 έζησε στo Παρίσι. Μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στη χώρα μας (1974) τοποθετήθηκε για μικρό διάστημα πρόεδρος του Δ.Σ. της Ε.Ρ.Τ. Έλαβε μέρος, ως εκπρόσωπος της Ελλάδας σε πολλά συνέδρια του εξωτερικού, σχετικά με θέματα τέχνης καί πολιτισμού. Τιμήθηκε το 1961 με το πρώτο Κρατικό Βραβείο Ποιήσης για το ποιητικό του έργο «Aξιον Εστί». Από τη φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστημίου θεσσαλονίκης ανακηρύχτηκε το 1975 επίτιμος διδάκτορας της Σχολής, σε ένδειξη τιμής για το ποιητικό του έργο και την πνευματική του προσφορά.Ο Οδυσσέας Ελύτης πρωτοπαρουσιάστηκε στην ποίηση με την ποιητική συλλογή «Προσανατολισμοί» το 1936, επανέκδοση το 1940.

Υστερα ο Ελύτης μας έδωσε τη δεύτερη συλλογή του «Ηλιος ο Πρώτος». Προλογίζοντας την ο ίδιος μας λέει: «Ετσι συχνά όταν μιλώ για τον ήλιο μπερδεύεται στη γλώσσα μου ένα μεγάλο τριαντάφυλλο κατακόκκινο, αλλά δεν μου είναι βολετό να σωπάσω». Ποιά είναι αυτά που τον δυσκολεύουν; Μας το λέει ο ίδιος στα ποιήματα της συλλογής' είναι οι μνήμες του στους πρώτους καιρούς των παιδικών του χρόνων' ένα νησί κι ένα παιδί που θά'θελε να ξαναζήσει τη ζωή σαν άνοιξη και σαν ελληνικό καλοκαίρι.

H νησιώτικη καταγωγή του ποιητή καί οι βαθύτατοι ψυχικοί δεσμοί του μ' ένα χώρο γεμάτο μυστήριο και ομορφιά, θα γίνει το πλαίσιο των θεοτήτων πού θα ζωντανέψει ό ίδιος στα ποιήματα του: τη θάλασσα, τον ουρανό, τον ήλιο, τον έρωτα, τα βουνά, τα λουλούδια καί τους ανέμους. Ιδιαίτερα, ό ουρανός, ή θάλασσα, ό ήλιος καί ό έρωτας είναι τα κεντρικά στοιχεία πού θαυμάζονται και εξυμνούνται σε όλα τα ποιήματα του.

Έφεδρος ανθυπολοχαγός στον πόλεμο του 1940-41, μας έδωσε το «Aσμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας», πού θα είναι πάντα ένα πατριωτικό σάλπισμα για την Ελευθερία- όχι μόνο την ελληνική μα την ελευθερία την πανανθρώπινη.Κατόπιν μας έδωσε το «Αξιον Εστί», το έργο της ωριμότητάς του και της ζωής του.

Την ίδια ονειρική μαγεία το ίδιο «εν εγρηγόρσει όνειρο» ζει και ξετυλίγει και στις νεώτερες ποιητικές συλλογές του : «Ηλιος ο ηλιάτορας», «Τα ρω του έρωτα» κα.

To 1979 παίρνει το βραβείο Νομπέλ Λογοτεχνίας, μια δίκαιη τιμή και διεθνή αναγνώριση για τον ποιητή. Το 1987 αναγορεύθηκε επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου της Ρώμης και του Πανεπιστημίου των Αθηνών. Ενώ το 1989 τιμήθηκε με το γαλλικό παράσημο του Ανώτατου Ταξιάρχη της Λεγεώνας της Τιμής.O Οδυσσέας Ελύτης πέθανε στην Αθήνα στις 18 Μαρτίου 1996.

Αποσπάσματα αγαπημένα:

Ο ΗΛΙΟΣ
Ε σεις στεριές και θάλασσες
τ' αμπέλια κι οι χρυσές ελιές

ακούτε τα χαμπέρια μου
μέσα στα μεσημέρια μου
«Σ' όλους τους τόπους κι αν γυρνώ μόνον ετούτον αγαπώ!»
Από τη μέση του εγκρεμού
στη μέση του άλλου πελάγου
κόκκινα κίτρινα σπαρτά νερά πράσινα κι άπατα
«Σ' όλους τους τόπους κι αν γυρνώ μόνον ετούτον αγαπώ!»

ΤΟ ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ

Ετσι μιλώ για σένα και για μένα

Επειδή σ'αγαπώ και στην αγάπη ξέρω

Να μπαίνω από σαν Πανσέληνος

Άπό παντού , για το μικρό το πόδι σου μες στ'αχανή σεντόνια

Να μαδάω γιασεμιά-κί έχω τη δύναμη

Αποκοιμισμένη , να φυσώ να σε πηγαίνω

Μέσ'από φεγγάρια περάσματα και κρυφές της θάλασσας στοές

Υπνωτισμένα δέντρα με αράχνες που ασημίζουνε

Ακουστά σ'εχουν τα κύματα

Πως χαιδεύεις, πως φιλάς

Πως λες ψιθυριστά το "τι" και το "ε"

Τριγύρω στο λαιμό στον όρμο

Παντα εμείς το φως κι η σκιά

....

Επειδή σ'αγαπώ και σ'αγαπώ

Πάντα εσύ το νόμισμα κι εγώ η λατρεία που το εξαργυρώνει.

........

ΜΑΡΙΝΑ ΤΩΝ ΒΡΑΧΩΝ ( Η Θητεία του καλοκαιριού)

'Εχεις μια γεύση τρικυμίας στα χείλη - Μα πού γύριζες

Ολημερίς τη σκληρή ρέμβη της πέτρας και της θάλασσας

Αετοφόρος άνεμος γύμνωσε τους λόφους.

Γύμνωσε την επιθυμία σου ως το κόκαλο

Κι οι κόρες των ματιών σου πήρανε τη σκυτάλη της χίμαιρας

Ριγώνοντας μ' αφρό τη θύμηση!

Πού είναι η γνώριμη ανηφοριά του μικρού Σεπτεμβρίου

Στο κοκκινόχωμα όπου έπαιζες θωρώντας προς τα κάτω

Τους βαθιούς κυαμώνες των άλλων κοριτσιών

Τις γωνιές όπου οι φίλες σου άφηναν αγκαλιές τα δυοσμαρίνια

- Μα πού γύριζες

Ολονυχτίς τη σκληρή ρέμβη της πέτρας και της θάλασσας

Σου' λεγα να μετράς μες στο γδυτό νερό τις φωτεινές του μέρες

Ανάσκελη να χαίρεσαι την αυγή των πραγμάτων

'Η πάλι να γυρνάς κίτρινους κάμπους

Μ' ένα τριφύλλι φως στο στήθος σου ηρωίδα ιάμβου.

'Εχεις μια γεύση τρικυμίας στα χείλη

Κι ένα φόρεμα κόκκινο σαν το αίμα

Βαθιά μες στο χρυσάφι του καλοκαιριού

Και τ' άρωμα των γυακίνθων - Μα πού γύριζες

Κατεβαίνοντας προς τους γιαλούς τους κόλπους με τα βότσαλα

'Ηταν εκεί ένα κρύο αρμυρό θαλασσόχορτο

Μα πιο βαθιά ένα ανθρώπινο αίσθημα που μάτωνε

Κι άνοιγες μ' έκπληξη τα χέρια σου λέγοντας τ' όνομά του

Ανεβαίνοντας ανάλαφρα ως τη διαύγεια των βυθών

'Οπου σελάγιζε ο δικός σου ο αστερίας .

................

www.logotexnia.com www.wikipedia.com